در این پست قصد داریم تا در مورد معیارهای سنجش یک مجله علمی صحبت کنیم. در ابتدا که هنوز شبکه اینترنت تا این حد در دسترس نبود و مورد استفاده قرار نمیگرفت تنها معیار سنجش یک ژورنال ایمپکت فکتور (Impact Factor) بود. با استفاده از این معیار هر کسی میتواند تاثیری که یک ژورنال در زمینه علمی خودش را دارد تشخیص دهد و در مورد انتخاب ژورنال مورد نظر برای ارسال مقاله تصمیم بگیرد.
(Impact Factor)
برای اینکه بدانید IF یک ژورنال در یک سال (به عنوان مثال 2010) چگونه محاسبه میشود رابطه زیر را در نظر بگیرید:
A= تعداد دفعاتی که مقالات چاپ شده در دو سال اخیر (2008 و 2009) در این ژورنال توسط مجلات ایندکسشده، در سال 2010 ارجاع داده شده است.
B= تعداد کل موارد قابل ارجاع که در این دو سال (2008 و 2009) در این ژورنال چاپ شدند.
ضریب اثر (IF) ژورنال مورد نظر در سال 2010 از تقسیم A بر B بدست میآید.
در محاسبه ایمپکت فکتور تفاوتی بین ژورنالها و مقالات وجود ندارد و هر ارجاع (چه از مقاله ای معتبر و چه از مقاله ای معمولی) به یک صورت در نظر گرفته میشود.
چطور ژورنال مناسب را برای ارسال مقاله ISI پیدا کنیم؟
(CiteScore)
نحوه محاسبه این شاخص نیز مانند ضریب اثر (ایمپکت فکتور) است با این تفاوت که بجای 2 سال ارجاعهای 3 سال به مقالات چاپشده در 3 سال اخیر را در نظر میگیرند. برای درک بهتر در مثال بالا سال 2007 را هم اضافه کنید.
(5-year Journal Impact Factor)
این شاخص نیز مانند ضریب اثر معمولی است با این تفاوت که محاسبات برای 5 سال اخیر انجام میشود. برای درک بهتر این موضوع به مثال ابتدای پست سالهای 2007، 2006، و 2005 را نیز اضافه کنید.
(Journal Immediacy Index)(شاخص بیدرنگ مجله)
باز هم نحوه محاسبه آن مانند شاخصهای قبلی است با این تفاوت که تمامی محاسبات برای سال جاری از ابتدای سال انجام میشود. در واقع تعداد ارجاعهای موجود به مقالات ژورنال مورد نظر در سال جاری تقسیم بر تعداد مقالات ژورنال در سال جاری.
(Journal Cited Half-Life)
این شاخص که شاید جالبترین شاخص باشد نیمه عمر یک ژورنال را مشخص میکند. در واقع با این شاخص میتوان دریافت که نصف کل ارجاعهایی که یک ژورنال دریافت کرده است در چند سال اخیر از کل عمرش بوده است. در واقع این ژورنال به سوال “عمر ارجاعها به مقالات این ژورنال چقدر است؟” را پاسخ میدهد. به عنوان مثال اگر شاخص Cited Half-Cited برای یک ژورنال برابر 4.6 باشد یعنی اینکه نصف ارجاعهایی که این ژورنال دریافت کرده است در 4.6 سال اخیر بوده است و نصف دیگر آن در سالهای قبل از آن. اگر این ژورنال 20 سال عمر داشته باشد تعداد ارجاعهای دریافتی آن در 15.4 سال اول برابر با تعداد ارجاعهای دریافتکرده آن در 4.6 سال اخیر است.
(Eigenfactor)
این شاخص نیز مشابه شاخص ایمپکت فکتور 5 ساله است با این تفاوت که ارجاعهای داخلی را در نظر نمیگیرد. همچنین برخلاف ایمپکت فکتور هر دو شاخه علوم طبیعی و علوم اجتماعی را در نظر میگیرد.
(Normalized Eigenfactor)
شاخص ایگن فکتور نرمالیزهشده در واقع شاخص ایگن فکتور معمولی را به یک ضریب تبدیل میکند. امتیاز 2 دو برابر بهتر از امتیاز 1 است و مثلا امتیاز 20 4 برابر بهتر از امتیاز 5 است.
نحوه نوشتن بهش بحث (discussion) در یک مقاله ISI
(Article Influence)
شاخص اثر مقاله همان امتیاز ایگن فکتور است که بر تعداد مقالات چاپشده در ژورنال تقسیم شده است. بنابراین با این شاخص میتوان تاثیر هر یک از مقالات به صورت تکی را نیز علاوه بر تاثیر کل ژورنال دریافت.
(SJR-SCImago Journal Rank)
این شاخص که شاید در حال حاضر یکی از مهم ترین شاخصهای مورد استفاده برای سنجش ژورنالها است روندی مشابه با دیگر شاخصها دارد با این تفاوت عمده که برای هر ارجاع یک وزن خاص در نظر میگیرد. مثلا ارجاع از یک مجله معتبر بهتر از ارجاع از یک مجله معمولی است.
(IPP-Impact Per Publication)
اسم دیگر این شاخص RIP هست که مخفف raw impact per publication است. از IPP برای محاسبه SNIP استفاده میشود. IPP تعدا ارجاعها در سال جاری به مقالات سه سال اخیر است که بر تعداد کل مقالات آن سه سال تقسیم میشود.
آیا قالب یا فرمت مشخصی برای نوشتن مقاله ISI وجود دارد؟
(SNIP-Source-Normalized Impact Factor)
شاخص SNIP برای هر ارجاع با توجه به تعداد ارجاعها در آن زمینه علمی وزنی در نظر میگیرد. اگر در یک زمینه علمی تعداد ارجاعها کم باشد بنابراین ارزش هر ارجاع در آن زمینه علمی بیشتر است.
(h5-index)
این شاخص بر اساس تعداد مقالات چاپشده در یک ژورنال طی 5 سال تقویمی است. در واقع h بیشترین تعداد مقالاتی است که هر کدام تعداد h ارجاع داشته باشند. یک ژورنال با اچ ایندکس 43 طی 5 سال 43 مقاله چاپ کرده است که هر کدام 43 و یا تعداد بیشتری ارجاع دارند.
ممنون از مطالب خوبتون
پس داستان اینطوریه!
دمتون گرم
بسیار عالی و مفید
ممنون شما لطف داری
کوتاه،مختصر،مفیدددد
عالی
ممنون
اقا من SNIP را نفهمیدم 🙁
تفاوت اصلی این فاکتور با فاکتورهای معمولی مثل ایمپکت فکتور در درنظر گرفتن تفاوت بین رشته ها است. یعنی اینکه این فاکتور بررسی می کند در هر شاخه علمی چه تعداد ارجاع متداول است و بر اساس آن برای هر ارجاع ارزش گذاری می کند. طبیعتا اگر در یک شاخه علمی تعداد ارجاع کم باشد ارزش هر ارجاع بسیار بیشتر است. در کل شاخص پیچیده ای است. امیدوارم کمک کرده باشم
شاخص Q چیست و چگونه محاسبه میشود ؟
سلام وقت بخیر
شاخص Q یا همان چارک (quartile) در واقع موقعیت ژورنال را در میان دیگر ژورنال های هم گروه خود نشان می دهد. منظور از گروه موضوع علمی است. از آنجایی که یک ژورنال چندین موضوع علمی موجود را پوشش می دهد ممکن است امتیاز چارک متفاوتی در زمینه های مختلف داشته باشد. همانطور که می دانید 4 چارک اصلی برای ژورنال در نظر گرفته می شود که به ترتیب از Q1 تا Q4 وجود دارند. این امتیاز با توجه به ایمپکت فکتور مقالات آن ژورنال به آن تعلق می گیرد. بدین صورت که مثلا اگر در یک موضوع علمی 100 ژورنال فعالیت کنند ژورنالی که در این لیست در رتبه 23 قرار گیرد دارای امتیاز Q1 خواهد بود. یا اگر در رتبه 60 قرار گیرد امتیاز آن Q3 خواهد بود.
موفق باشید
سلام وقت شما بخیر
از کجا میشه فهمید که ایمپکت فکتور یه ژورنال مشخص دقیقا تو چه تاریخی آپدیت میشه؟
سلام وقت بخیر
معمولا اطلاعات سایتیشن ژورنال ها 28 یا 30 ژون هر سال منتشر می شوند.