برای نوشتن یک مقاله ISI تاثیرگذار ابتدا باید بدانید که هر بخش یک مقاله به چه منظوری نوشته میشود. ضمن اینکه باید بدانید محتویات هر بخش مقاله شامل چه مطالبی میشود. به هر صورت، محققان اغلب المانهای موجود در یک مقاله را با یکدیگر اشتباه میگیرند. خیلی از افراد نمیدانند کدام یک از این موارد را میتوان بجای هم استفاده کرد. این افراد معمولا در برابر سوالات زیر پاسخ قطعی ندارند:
- آیا عبارت aim of research با objectives متفاوت است؟
- آیا legend یک شکل با label آن فرق دارد؟
- تفاوت بین citation و reference چیست؟
آیا شما هم این چنین سوالاتی در ذهن خود دارید؟ در ادامه به این سوالات پاسخ داده شده است. این مقاله 9 المان یا بخش مشابه در یک مقاله ISI که اغلب اشتباها بجای هم استفاده میشوند را توضیح داده است.
1-چکیده (abstract) مقاله ISI چه تفاوتی با مقدمه (introduction) آن دارد؟
چکیده خلاصه یک مقاله ISI است. چکیده شامل جزئیات اصلی تحقیق شما است از جمله یافتهها، روشها، و نتیجهگیری. هدف آن آگاهسازی خوانندگان از کلیات مقاله است و اینکه آیا ارزش خواندن برای آن شخص دارد یا خیر. مخصوصا اگر مقاله پولی باشد ارزش خریدن دارد یا خیر. همچنین چکیده به ادیتورهای ژورنال کمک میکند تا بهتر در مورد داوری یا عدم داوری مقاله تصمیم بگیرند.
حال بیایید هدف مقدمه را بررسی کنیم. مقدمه شروع مقاله شما است و پیشینهای از سوژه علمی مورد نظر شما را ارائه میدهد. مقدمه خوانندگان را متوجه انگیزه انجام این تحقیق میکند. هدف تحقیق شما در مقدمه مشخص میشود. ضمن اینکه با ارائه مروری بر آثار گذشته شکافهای علمی موجود در آن زمینه را مشخص میکند. در پایان، مقدمه مساله مورد بررسی در مقاله را در جمله مربوط به aim صراحتا مشخص میکند. در مورد کلمه aim در ادامه توضیح داده شده است.
چکیده به این دلیل نوشته میشود که خواننده بتواند گریزی به محتویات مقاله بزند و اشتیاق او تحریک شود. بنابراین چکیده باید خلاصهوار کل تحقیق را جمعبندی کند. مقدمه اما برای ارائه مفهومی خاص از سوژه علمی شما نوشته میشود. زیرا همه خوانندگان ممکن است با زمینه کاری شما آشنایی چندانی نداشته باشند. ضمن اینکه بهتر است خواننده بداند این مقاله در چه موقعیتی نسبت به بقیه کارها قرار دارد.
یکی از تفاوتهای اصلی این است که چکیده شامل روشها و نتایج تحقیق است در حالی که مقدمه اینطور نیست.
چطور عنوان و چکیده مقاله خود را بنویسیم و کلمات کلیدی مناسب انتخاب کنیم؟
نوشتن مقدمه مقاله ISI در 4 گام
2-تفاوت aim of research با objectives چیست؟
در زبان فارسی البته هر دوی اینها را هدف میدانیم. اما در یک مقاله ISI این دو مورد تفاوت جزئی با یکدیگر دارند. در مقاله aim در واقع خروجی است که شما انتظار دارید بعد از تحقیق به آن دست پیدا کنید. عبارتی گسترده است که اهداف کلی مقاله شما را مشخص میکند. از طرف دیگر، objectives در پلههای پایینتر قرار دارد. در واقع objectives مراحلی است که برای دستیابی به اهدافتان (aim) باید طی کنید. یعنی اهداف و مراحل کوچکتر در طی مسیر به سمت اهداف کلی است. با توجه به نوع مستنداتی که تهیه میکنید مجبور میشوید objectives، aim یا هر دو را ارائه دهید.
3-تفاوت بین مقدمه و بیان مسئله (problem statement) در مقاله ISI چیست؟
همانطور که در بالا توضیح داده شد مقدمه در ابتدای مقاله شما قرار دارد و پیشینه تاریخی کار شما را شرح میدهد. هدف مقدمه درگیر کردن خوانندگان و ارائه اطلاعات زمینهای لازم به آنها است. بنابراین خوانندگان اهداف کلی مقاله شما را بهتر درک میکنند. مقدمه شامل تاریخچه تحقیق و سوال تحقیق حاضر است.
بیان مسئله از طرف دیگر یک المان اساسی در مقاله ISI است. برای دریافت فاند برای تحقیقتان نیز از بیان مسئله استفاده میشود. توضیح خلاصهوار از مسئله، شرایط، یا مورد مطالعه شما است. به شما کمک میکند با بیان شکاف علمی موجود به طور واضح هدف پروژه خود را مشخص کنید. بیان صحیح مسئله و اهمیت آن و راهکارهای شما برای حل مسئله برای دریافت فاند بسیار مهم است.
نوشتن بیان مسئله در مراحل اولیه تحقیق باید صورت گیرد. بیان مسئله پس از مشخصکردن زمینه تحقیقاتی موردنظرتان نوشته میشود. در حالی که مقدمه در آخرین مرحله پس از اتمام تحقیق و برای ارائه کار نوشته میشود.
4-تفاوت پیشینه تحقیق (background of a study) با تاریخچه ادبیات (literature review) چیست؟
هر دوی این موارد در رابطه با گذشته تحقیق و زمینه علمی مورد نظر هستند. هر دوی این موارد به شناسایی شکافهای علمی موجود در زمینه علمی مورد نظر کمک میکنند. اما تفاوتهای مهمی بین این دو وجود دارد. پیشینه تحقیق (background of a study) در ابتدای مقدمه میآید که موضوع تحقیق را معرفی میکند. ضمنا این قسمت زمینه کاری را مشخص میکند. سپس بعد از این قسمت تاریخچه ادبیات (literature review) قرار میگیرد. تاریخچه ادبیات نیز مروری است بر آثار گذشته در زمینه علمی مورد نظر.
بخش background of a study برای بیان اهمیت تحقیق شما نوشته میشود در حالی که literature review برای ارزیابی روند دانش در زمینه علمی مورد نظر است. بخش study background کوتاه و مختصر نوشته میشود اما literature review با جزئیات بیشتری ارائه میشود. بخش تاریخچه ادبیات باید بروی آن دسته از آثار تمرکز کند که مرتبط به زمینه کاری شما است. هر دوی این بخشها در نهایت موجب آشنایی خواننده با شکاف علمی موجود میشوند.
آیا قالب یا فرمت خاصی برای نوشتن مقاله ISI وجود دارد؟
5-فرق بین روش تحقیق (research method) و روششناسی تحقیق (research methodology) چیست؟
روش تحقیق و روششناسی تحقیق دو بخش متفاوت هستند که غالبا با هم اشتباه گرفته میشوند. روششناسی تحقیق مجموع وسیعی از روشها است که محققان باید از بین آنها یکی را برای تحقیق خود انتخاب کنند. در مقابل، روش تحقیق، تکنیکها و روشهایی است که برای انجام تحقیق مستقیما استفاده میشوند. این روشها بر اساس روششناسی انتخابشده اند. روششناسی نه تنها روشها را جهتدهی میکند بلکه منطق و دلیل پشت آنها را نیز معلوم میکند. بر اساس طبیعت تحقیق شما، روششناسی تحقیق میتواند استفاده از روشهای کمی یا کیفی را مشخص کند. سپس بر اساس آن روش مورد نظر خود را انتخاب میکنید. روشهایی از جمله مشاهده، آمارگیری، مصاحبه، آزمایشات آزمایشگاهی و غیره.
نحوه نوشتن بخش روش ها (methods)
استفاده از تحلیل ارجاعات برای ارزیابی تحقیق
6-فرق بین نتایج (results) و بحث (discussion) چیست؟
بخش نتایج و بحث مهمترین قسمت مقاله شما هستند زیرا مربوط به یافتههای شما میشوند. بخش نتایج یافتههای تحقیق شما را با استفاده از روشهایی که انتخاب کردید را ارائه میدهد. این قسمت شامل توضیح متنی خلاصهای از یافتههای تحقیق میشود. این یافتهها باید توسط دادههای موجود در جداول، شکلها، نمودارها و غیره تایید شوند. در مقابل، بخش بحث یافتههای شما را به طور مبسوط تفسیر میکند. تمامی نظرات، تفسیرها، و توضیحات در رابطه با یافتههای شما در قسمت بحث آورده میشوند. مشاهدات خود را میتوانید در قسمت نتایج قرار دهید. مثلا تغییرات ناگهانی در نمودارها، یا هر روند خاص دیگری را. اما تفسیر این تغییرات یا در واقع علت احتمالی آنها را باید در قسمت بحث ارائه دهید. به طور کلی بخش نتایج فقط یافتهها را ارائه میدهد اما تحلیل نمیکند. تحلیل یافتهها مربوط به بخش بحث است. اینکه این دو بخش را جداگانه بیاورید یا به صورت یک بخش به ذات تحقیق شما یا ژورنال هدف بستگی دارد.
7-آیا زیرنویس شکل (figure caption)، برچسب (label)، و علائم شکل (legends) یکسان هستند؟
بخش نتایج در یک مقاله ISI شامل المانهای غیرمتنی زیادی از جمله شکل، جدول، و غیره است. این المانها یافتههای تحقیق را به خواننده ارائه میدهند. زیرنویس، برچسب، و علائم برای ارائه جزئیات در این المانها استفاده میشود. زیرنویش (caption) عنوان جدول، شکل، و تصاویر دیگر موجود در مقاله است. این عنوان توضیحی در رابطه با المان مورد نظر میدهد. علائم (legends) شرح مختصری از موارد موجود در شکلها و نمودارها است که به تفسیر این المانها کمک میکند. به عنوان مثال در یک نمودار، خط چین مربوط به چه پارامتری و خط ممتد چه پارامتری است. البته گاهی اوقات بصورت توضیح کوتاهی در پایین المان نیز ظاهر میشوند. برچسب (label) نیز دو کاربرد مختلف دارد. در شکلها و نمودارها برای هر محور باید یک برچسب مناسب انتخاب کرد تا خواننده بهتر آن را درک کند. در عین حال باید شکلها، جدول،ها و المان غیرمتنی را در متن مقاله شماره گذاری کرد. این شمارهها را برچسب مینامند.
خصوصیات یک جدول خوب در یک مقاله ISI
8-تفاوت بین citation، reference، و bibliography چیست؟
هنگام انجام تحقیق ممکن است از ایدهای برای کار خود استفاده کرده باشید. یا اینکه تحقیق خود را بر پایه تحقیقات قبلی انجامشده از طرف محققان قبلی بنا کرده باشید. هر دو عبارت citation و reference برای اعتبار بخشیدن به مولفانی است که شما به آنها ارجاع دادهاید.
عبارت citation زمانی است که شما دقیقا ایده را از کار شخصی دیگری اتخاذ کرده باشید. این ایده ممکن است نقل قول مستقیم یا پارافریزشده باشد. citation در متن اصلی مقاله در جایی که به منبع اصلی اطلاعات ارجاع داده میشود قرار دارد. عبارات references و bibliography هر دو نوعی فهرست هستند. این فهرست در پایان مقاله ISI قرار داده میشود. این فهرست لیستی از همه کتابها، مقالات، مستندات، فیلمها، مصاحبهها، و دیگر منابعی که برای کار خود استفاده کردهاید است. هر منبعی که استفاده کردهاید باید در این لیست وجود داشته باشد و در متن اصلی به آن ارجاع داده شود. در مقابل، bibliography نیز فهرستی از تمام مراجع استفاده شده است با این تفاوت که همه آنها در متن ارجاع داده نمیشوند. البته در برخی از مقالات مشاهده می شود که bibliography مربوط به توضیح کوتاهی از زندگی حرفه ای مولفان مقاله است.
9-تفاوت بین footnotes و endnotes چیست؟
اگرچه محققان جملات برگرفتهشده از تحقیقات دیگر را در متن ارجاع میدهند اما گاهی اوقات یک جمله نیاز به توضیح بیشتری دارد. در عین حال اضافهکردن توضیحات بیشتر در میان متن ممکن است حوصله خواننده را سر برد یا اینکه از هدف اصلی دور شود. بنابراین مولفان از footnotes و endnotes برای ارائه این اطلاعات اضافی استفاده میکنند. عبارت footnotes مربوط به توضیحاتی است که در پایین همان صفحه ارائه میشود. جمله یا کلمهای که نیاز به توضیح بیشتر دارد توسط یک نشانگر مشخص میشود. ممکن است این نشانگر یک عدد باشد.
همانند footnotes عبارت endnotes نیز برای توضیحات اضافی در متن بکار برده میشود. باز هم جمله یا کلمه مورد نظر توسط یک نشانگر (معمولا عدد) مشخص می شود. تنها تفاوت محل ارائه توضیحات است. در endnotes توضیح اضافی در پایان متن مقاله ارائه میشود.
امدواریم این مقاله برخی از ابهامات ذهن شما را در صورت وجود بر طرف کرده باشد. در صورتی که به موردی این چنینی برخورد کردید ما را نیز مطلع کنید تا به کمک شما بیاییم.